Dudak ve Ağız Boşluğu Kanseri Tedavisi

• Dudak ve ağız boşluğu  kanseri dudaklarda veya ağızda  kötü huylu (kanser) hücreleri ile oluşan hastalıktır.
• Tütün ve alkol kullanımı dudak ve ağız boşluğu kanseri  riskini  artırır.
• Başlıca dudak ve ağız boşluğu kanseri belirtileri iyileşmeyen yara ve boyunda kitledir
• Ağız ve boğaz  muayenesi için olan testler dudak ve oral  kavite kanserinin saptanmasında, tanısında ve evrelemesinde kullanılır.
• Belli faktörler  prognozu ( iyileşme şansı) ve tedavi seçeneklerini etkiler.

Dudak ve ağız boşluğu kanseri dudaklarda ve ya ağızda kötü huylu (kanser) hücreleri ile oluşan hastalıktır.

Ağız Boşluğu aşağıdaki bölümlerden oluşur:

• Dilin  2/3 ön kısmı.
• Gingiva (diş etleri ).
• Bukkal mukoza ( yanakların iç tarafı ).
• Ağız tabanı (dilin altında kalan bölge)
• Sert damak (ağızın çatısı).
• Retromolar  trigon ( yirmilik dişlerin arkasındaki  küçük  alan).

Ağız boşluğu anatomisi. Oral kaviteye dudaklar, sert damak (ağız çatısının ön kemik kısmı), yumuşak damak (ağız çatısının arka kaslı kısmı), retromolar trigon ( yirmilik dişlerin arkasındaki küçük alan), dilin2/3 ön kısmı, gingiva (diş etleri ), bukkal mukoza ( yanakların ve dudakların  iç tarafı ) ve dil altındaki ağız tabanı aittir.

Dudak ve ağız boşluğu kanseri bir baş boyun kanser türüdür. Çoğu dudak ve ağız boşluğu kanserleri  dudak ve ağızı kaplayan  ince, yassı (skuamöz) hücrelerde başlar. Bunlara  “Skuamöz Hücreli Karsinom=  Yassı Hücreli Kanser”  denir. Kanser büyüdükçe derin dokulara yayılabilir. Yassı hücreli kanser  genellikle lökoplazi  (beyaz yama tarzında  lezyonlar ) alanlarında gelişir.

Tütün ve alkol kullanımı dudak ve ağız boşluğu kanseri  riskini  etkiler.

Hastalık  kapma riskini artıran herhangi bir şey “Risk Faktörü” olarak adlandırılır. Risk faktörüne sahip olmak kanser gelişecek  anlamına gelmez;  sahip olmamak  da gelişmeyeceği  anlamına gelmez. Dudak ve ağız boşluğu kanseri için belli başlı risk faktörleri:

• Tütün ürünleri kullanmak.
• Aşırı alkol kullanımı.
• Yüz bölgesinin uzun süre güneş ışığına  maruz kalması (dudak kanseri için).
• Erkek olmak ve 60 yaşın üstünde olmak.

Dudak ve ağız boşluğu kanserinin ilk belirtisi dudak veya ağızda  geçmeyen yara ya da boyunda ele gelen kitle olabilir.

Bu belirti ve semptomlar dudak ve ağız boşluğu kanserinin ilk bulgusu olabileceği gibi başka durumlarda da görülebilir. Aşağıdakilerden  herhangi  biri sizde varsa doktorunuzla görüşün:

• Dudak veya ağızda iyileşmeyen yara.
• Dudaklarda, diş etlerinde, yanakta, dilde, ağızda ele gelen şişlik.
• Diş etlerinde, dilde ve ağız içerisinde  beyaz  veya kırmızı   yama şeklinde lezyonlar.
• Dudakta veya ağızda kanama, ağrı ve uyuşukluk.
• Seste  değişiklik, konuşma, çiğneme, yutma güçlüğü.
• Dil veya çene hareketleriyle ağrı, ağrılı çiğneme veya yutkunma.
• Çenede kitle.
• Boğaz ağrısı veya boğazda takılma hissi.

Dudak, yanak, diş etinde beyaz aftöz lezyonlar

Dilde yama şeklinde iyileşmeyen yara

Ağız içinde “papillom” adı verilen kabarık karnabahar şeklinde lezyonlar 

Dudak ve ağız boşluğu kanserinin saptanmasında, tanısında ilk yapılması gereken şey bir Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı muayenesidir.

Dudak ve ağız boşluğu kanserinin saptanmasında, tanısında ilk yapılması gereken şey detaylı bir KBB incelemesidir. Öncelikle hastanın belirti ve bulguları, tıbbi geçmişi, diş tedavileri, olası risk faktörleri sorgulanır. Sonrasında tüm ağız boşluğu ve boğaz, ışık ve özel aynalar yardımıyla detaylı olarak incelenir. Buna yanakların ve dudakların iç tarafını; diş etlerini; ağız çatısını ve tabanını; dilin üzerini, altını, yanlarını kontrol etmek dahildir. Hekiminiz lüzum halinde eline eldiven giyerek ağız boşluğunuzu el ile de muayene edebilir. Boyun ele gelen şişlikler açısından incelenir.

Hekiminiz, boğaz ve burun boşluğunu detaylı olarak görebilmek için endoskopi yapabilir. KBB pratiğinde kullanılan endoskoplar 2,5- 4 mm genişliğinde, detaylı görüntü ve kayıt elde etmeyi sağlayan ışık-mercek sistemleridir. 

Fiberoptik endoskopi sistemi ile burundan girilerek, geniz, boğaz, gırtlak, yutak bölgesinin muayenesi

Hekiminiz, özellikle risk faktörleri de mevcutsa, gördüğü lezyonlardan biyopsi almak isteyebilir. Biyopsi genellikle lokal anestezi altında, tercihen ameliyathane veya steril koşullara sahip girişim odasında alınır.

Biyopsi sonucuna göre hekiminiz tedavi planlaması için bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme  (MRG), baryumlu yutma grafisi ve/veya PET/BT gibi görüntüleme yöntemlerine başvurabilir.

Tedavi ve Sağkalım

Hekiminiz tedavi planlaması öncesinde tümörün yayılımını, derinliğini, büyüklüğünü değerlendirmeye yönelik incelemeler yapacaktır. Bu incelemeler sonucunda hastalığın erken evre (Evre 1 veya 2) veya ileri evre (Evre 3 veya 4) oluşuna, tümörün yerleşimine, hastanın genel durumuna ve beklentilerine göre cerrahi, cerrahi ve ilave radyoterapi ya da doğrudan kemoradyoterapi ile tedavi belirlenebilir.